Herpes là bệnh nhiễm virus thường gặp, tuy không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe song ảnh hưởng đến sinh hoạt và lao động của người bệnh. Bệnh có biểu hiện tổn thương cả ở da, niêm mạc môi-miệng và bộ phận sinh dục.
Virus gây bệnh luôn tiềm tàng trong cơ thể, do vậy bệnh có thể tái phát bất cứ lúc nào khi gặp điều kiện thuận lợi.
Contents
1.Căn nguyên
Bệnh ở người thường do 2 chủng Herpes chính là Herpes simplex virus 1 (HSV1) và Herpes simplex virus 2 (HSV2). Chúng đều có nhân la ADN.
HSV1 chủ yếu gây bệnh ở niêm mạc môi, miệng và phần trên của cơ thể với tỷ lệ 80-90%, còn lại do HSV2 gây ra.
HSV2 chủ yếu gây bệnh ở bộ phận sinh dục và phần dưới của cơ thể với tỷ lệ 70-80% còn lại là do HSV1 gây ra.
2.Điều kiện lây truyền
-lây truyền qua tiếp xúc da-da, da-niêm mạc với người bị bệnh, ngoài ra còn lây theo dường không khí qua nước bọt.
-sự xâm nhập của virus qua niêm mạc hoặc da xây xát gây nhiễm tiên phát tại nơi tiếp xúc, sau đó lan theo dây thần kinh ngoại biên và khu trú ở hạch cảm giác nên biểu hiện rất nhẹ làm bệnh nhân không để ý tới.
-điều kiện thuận lợi cho virus phát sinh: sau khi tiên phát, virus tiềm ẩn trong cơ thể chờ điều kiện thuận lợi thì ra da và gây bệnh. Đó là khi cơ thể giảm đề kháng, nhiễm trùng, nhiễm độc…
-yếu tố nguy cơ: người có quan hệ tình dục với đối tượng gái mại dâm, người nhiềm HIV/AIDS có nguy cơ herpes sinh dục cao hơn do bệnh biểu hiện kín đáo, dễ làm lây lan.
3.Triệu chứng lâm sàng
Thời kỳ ủ bệnh
Từ 2-20 ngày, trung bình 6 ngày sau khi lây bệnh.
Thời kỳ toàn phát
-triệu chứng cơ năng và toàn thân:
+tiên phát thường có sôt, nhức đầu, khó chịu, đau cơ, đau rát nơi tổn thương và hạch lân cận; herpes sinh dục có ngứa niệu đạo, đi tiểu khó.
+thể tái phát ít có triệu chứng toàn thân, thường chỉ đau rát ở nơi thương tổn.
-thương tổn cơ bản:
+bệnh tiên phát với thương tổn là mảng đỏ nề, sau đó xuất hiện nhanh mụn nước nhỏ, lấm tấm thành đám gọn như chùm nho. Dịch mụn nước trong hoặc đục mủ do bội nhiễm, khi vỡ để lại vết trợt với ranh giới hình vòng cung, đôi khi loét sâu ẩm ướt, có vảy tiết, vảy mủ.
+bệnh tái phát phát với tổn thương ở vị trí cũ
+kèm theo bệnh nhân có thể có viêm đau hạch lân cận, ở bộ phận sinh dục hiện tượng tiết dịch ở âm đạo, niệu đạo.
+vị trí tổn thương thường trên những vùng nhất định của da và niêm mạc môi, miệng, mũi, tai, bộ phận sinh dục, hậu môn hoặc da vùng bẹn bìu
Thời kỳ lui bệnh
Sau 2-4 tuần thương tổn đóng vảy tiết rồi bong đi để lại nền da thay đổi sắc tố nhưng không để lại sẹo và không để lại di chứng.
4.Các thể lâm sàng
-thể đơn giản: tổn thương là chùm mụn nước rồi trợt tiết dịch, khỏi nhanh và có những đợt tái phát khác
-thể hoại tử: mụn nước vỡ loét kèm theo hoại tử tổ chức, thường gặp ở những người nhiễm HIV/AIDS.
5.Điều trị
-tại chỗ bôi dung dịch sát trùng Xanh methylen 2%, dung dịch Castenalli hoặc kèm Acyclorvir
-toàn thân:
Thuốc kháng virus Acyclorvir 200mg/lần x 5lần/ngày x 10 ngày
Kháng sinh chống nhiễm trùng
Thuốc điều trị triệu chứng: giảm đau, hạ sốt
Các vitamin nhóm B, C
