Xoa bóp trị liệu là phương pháp trị liệu cổ xưa nhất, đã được nhắc đến trong y văn từ 3000 năm trước.
Xoa bóp là 1 từ dùng để chỉ 1 nhóm những thủ thuật xoa nắn các mô của cơ thể 1 cách khoa học và hệ thống. Xoa bóp được thực hiện chủ yếu bằng 2 bàn tay của người trị liệu nhằm mục đích tác động lên hệ thần kinh, hệ cơ và trên cả hệ tuần hoàn tổng quát.
1.Hiệu quả sinh lí của xoa bóp
-hiệu quả của phản xạ: kích thích thụ cảm ngoại biên trong da, tạo xung động dẫn truyền qua tủy sống lên não và được đáp ứng bằng những cảm giác thích thú, thư giãn. Hiệu quả sinh lí quan trọng của xoa bóp là làm dịu.
-hiệu quả cơ học: hỗ trợ lưu thông tuần hoàn máu và bạch huyết nếu xoa xoa bóp theo chiều hướng tâm; kéo giãn sự kết dính giữa các sợi cơ và dịch chuyển chất dịch bị tích tụ
2.Tác dung cụ thể
-đối với hệ thần kinh: giảm đau, giảm căng thẳng thần kinh, tăng khả năng tập trung và hoạt động trí não. tác động trực tiếp lên dây thần kinh gây tăng hoặc giảm cảm giác, kích thích vận động, kích thích quá trình phát triển tái sinh nhanh những sợi thần kinh bị tổn thương.
-đối với da và tổ chức dưới da: giữ tính đàn hồi và kích thích chức năng miễn dịch không đặc hiệu, tăng khả năng bảo vệ của da; điều hòa chức năng bài tiết mồ hôi và tuyến bã nhờn; làm bong tế bào chết và làm sạch da…
-đối với tuần hoàn và bạch huyết: làm tăng dinh dưỡng tổ chức do giãn mạch, tăng tuần hoàn tại chỗ, giảm phù nề tổ chức, giảm đau, đặc biệt là đau do co mạch và chèn ép
-đối với hệ vận động: giúp khớp nhanh phục hồi khả năng vận động; tăng tính đàn hồi của cơ, làm giảm nhanh các sản phẩm chuyển hóa tại chỗ, giúp khắc phục nhanh tình trạng mỏi cơ sau vận động thể lực…
-đối với chuyển hóa: tăng chuyển hóa các chất trong cơ thể, tăng khả năng đào thải chất cặn bã qua tuyến mồ hôi, tăng tiết nước tiểu, tăng quá trình oxy hóa khử
3.Nguyên tắc
-người bệnh phải được thư giãn, nghỉ ngơi, quần áo nới rộng
-người điều trị cũng phải thư giãn, thoải mái
-động tác cần khéo léo, tránh gây đau và sự sợ hãi cho bệnh nhân, có thể sử dụng dầu thoa, phấn hay thuốc mỡ để tạo thuận cho các kỹ thuật
4.Một số kỹ thuật xoa bóp
-kỹ thuật nhào bóp: thực hiện bằng cách để bàn tay vuốt nhẹ trên mặt da
-kỹ thuật vuốt ve: là sự phối hợp nhiều động tác xoa, ép và chà xát
-vỗ (gõ)
-giần
-đập
-rung
5.Chỉ định và chống chỉ định
Chỉ định
-áp dụng cho trường hợp cần giảm đau, giảm phù nề và di động lớp mô cơ thắt
-các trường hợp gãy xương, trật khớp, chấn thương khớp, bong gân, tổn thương dây chằng và thần kinh được chỉ định xoa bóp ở giai đoạn phục hồi
-các trường hợp viêm khớp, viêm xơ, đau thắt lưng…
-trường hợp liệt nửa người, liệt 2 chi dưới, liệt tứ chi…
Chống chỉ định
-tình trạng nhiễm trùng
-các trường hợp ung thư
-bệnh ngoài da
-bệnh nhân quá yếu
-viêm tĩnh mạch huyết khối
-vùng da mới hồi phục
