Lang ben là bệnh ngoài da thường gặp, có thể thấy ở mọi lứa tuổi nhưng nhiều nhất ở thanh thiếu niên khi tuyến bã đang tăng cường hoạt động. Bệnh hân bố khắp nơi trên thế giới, đặc biệt gặp nhiều ở vùng nhiệt đới, khí hậu nóng ẩm.
Lang ben là bệnh do nấm gây nên nhưng ít lây, bệnh tiến triển dai dẳng, có thể điều trị khỏi nhưng gặp rất nhiều khó khăn. Sự mắc bệnh phụ thuộc vào từng cá thể.
1.Căn nguyên
Bệnh do 1 loại nấm có tên gọi Pityrosporum orbicular gây nên, nấm này gây bệnh ở lớp sừng của da. Hình thái nấm là những mẩu, sợi ngắn và thô.
2.Triệu chứng lâm sàng
bệnh thường bắt đầu bằng những chấm màu hồng, nâu thâm hoặc trắng xuất hiện trên da. Chúng lớn dần và liên kết với nhau, lan rộng tạo thành từng mảng ranh giới rõ rệt với vùng da lành xung quanh. Chúng có kích thước từ 1-3 cm thậm chí lớn hơn, hình bầu dục hoặc đa cung.
Tổn thương hơi gồ cao trên mặt da và bề mặt có phấn vảy mịn, khi cạo lớp vảy bong ra dễ dàng (dấu hiệu vỏ bào).
Triệu chứng cơ năng: bệnh gây ngứa ít, chỉ tăng lên khi ra mồ hôi
Tổn thương có thể gặp ở vùng da khắp cơ thể nhưng thường thấy ở lưng, ngực, cổ. Nấm không gây tổn thương da lòng bàn tay, bàn chân.
Sau khi khỏi các dát thường để lại những đám mất màu khá lâu nên bệnh còn có tên gọi là versicolore (thay đổi màu)
Nếu chiếu đen Wood lên các tổn thương có thể thấy phát sáng huỳnh quang màu xanh lá mạ.
3.Chẩn đoán
Chẩn đoán xác định
-bệnh chẩn đoán khá dễ qua các triệu chứng lâm sàng điển hình. Đói với trường hợp không điển hình, người ta sử dụng dung dịch aniline 1-2% bôi vào vùng nghi có tổn thương bệnh, những mảng nấm bắt màu nâu sẫm hơn vùng da lành xung quanh. Nếu dùng đen wood chiếu vào vùng tổn thương sẽ thấy phát sáng huỳnh quang màu xanh lá mạ rất dễ nhận biết.
-xét nghiệm: có thể soi trực tiếp trong dung dịch KOH 10% thấy hình ảnh sợi nấm thô ngắn và bào tử tròn hoặc nuôi cấy chúng trên môi trường Sabouraud có phủ dầu lạc trung tính thấy nấm mọc chậm.
Chẩn đoán phân biệt
-bệnh phấn vảy hồng Gibert: thương tổn là dát màu hồng, xung quanh gờ cao có vảy phấn ở giữa hơi lõm, thương tổn thường bắt đầu ở gốc chi và thân mình rồi lan ra vùng da khác, bệnh có thể tự khỏi sau 4-6 tuần
-chàm khô: thương tổn là dát trắng trên có vảy phấn, kích thước đám thương tổn từ 1-2 cm đường kính, vị trí khu trú ở mặt, cánh tay và cẳng tay.
-bệnh bạch biến: dát trắng ranh giới rõ, có bờ thẫm màu, không có vảy, da và lông đều trắng
-phong thể I: là dát trắng mất cảm giác
4.Điều trị
-điều trị tại chỗ bằng các thuốc bôi sau: kem Nizoral, kem Clotrimazole, kem Lamisil…
dùng 1 hoặc 2 trong các thuốc bôi ở trên bôi vào vị trí thương tổn 2 lần trong ngày, bôi trong thời gian 3 tuần, khi thương tổn ít và khu trú thì chỉ cần bôi, khi thương tổn rộng ra thì nên kết hợp với thuốc uống.
-điều trị toàn thân với Nizoral 200mg uống 1 viên/ngày x 10 ngày hoặc Itraconazol 100mg uống 2 viên/ngày x 7 ngày hoặc Fluconazol 400mg liều duy nhất
