1. Nguồn gốc
Nicotin là alcaloid có trong các cây họ Cà Solanaceae và trong 1 số cây khác, đặc biệt trong thuốc lá chiếm 0,6-3% trọng lượng cây
2. Nguy cơ ngộ độc cấp và mạn tính
Nicotin là chất gây độc thần kinh mạnh
– Trung bình 1 điếu thuốc chứa ~ 1mg nicotin, hút 1 điếu thuốc có thể hthu 0,1-0,4mg -> 1 trong những nhân tố gây nghiện khó bỏ. Liều 30-60mg có thể gây tử vong cho người lớn 50kg
– Nicotin ngấm vào cơ thể thông qua hút thuốc. Khi nicotin được đưa vào cơ thể -> hấp thu nhanh vào máu -> não sau 10-20s.
– Nicotin được CH ở gan bởi Cyt P450, phổi, thận, và đào thải chủ yếu qua nước tiểu
– Nicotin làm tăng HA và nhịp tim, gây xơ vữa tế bào nội mô động mạnh vành, tổn thương vi mạch do tác động lên thụ thể nicotinic acetylcholin
– Nicotin tác dụng lên hạch giao cảm -> liệt, kích thích hệ thần kinh trung ương -> cơn co giật kiểu strychnin.
3. Nguyên nhân và triệu chứng
– Ngộ độc cấp:
+ Nguyên nhân: uống nhầm, bị đầu độc, hút thuốc lá, thuốc lào lần đầu, bôi dung dịch nicotin lên đầu để diệt chấy…
– Triệu chứng: xảy ra nhanh sau uống
+ Kích thích gây buồn nôn, tiết nước bọt, đau bụng, nôn và tiêu chảy
+ Nhức đầu, chóng mặt, rối loạn thị giác, thính giác,
+ Thở nhanh, vã mồ hôi, tim đập nhanh
+ Nặng: Rối loạn hô hấp ( ngừng thở), Rối loạn tim mạch (loạn nhịp, trụy tim), hôn mê, co giật kiểu tetani (kiểu uốn ván). Tử vong trong vòng 5ph-4h
– Ngộ độc mạn:
+ Nguyên nhân: chủ yếu do nghiện thuốc lá với 3 yếu tố gây độc: nicotin, carbon oxyd, chất nhựa k cháy hết chứa các hợp chất hydrocarbon đa vòng gây ung thư
+ Bệnh liên quan: bệnh mạch vành, viêm phổi tắc nghẽn mạn COPD, ung thư thanh quản, khong họng, túi mật, tụy, thận, phổi (tỷ lệ chết 80-90%)
4. Xử trí
– Loại bỏ chất độc:
+ Rửa sạch da nếu tiếp xúc
+ Rửa dạ dày bằng thuốc tím
+ Dùng chất kháng độc đặc hiệu: uống Mecamylamin C11H21N
– Điều trị triệu chứng:
+ Hỗ trợ hô hấp, thở oxy, chống trụy tim mạch, chống co giật bằng barbituric uống hoặc tiêm
+ Điều trị triệu chứng kích thích kiểu muscarin (tim đập chậm, khò khè) dùng Atropin
– Thực hiện tốt Luật phòng, chống tác hại thuốc lá, phá bỏ thói quen hút thuốc, chấm dứt lệ thuộc nicotin
5. Nguyên tắc các phương pháp định lượng
– Phương pháp đo quang với phản ứng tạo màu của nhân pyridin: dung dịch nicotin/EtOH trung hòa bằng a.acetic loãng. Thêm 1ml brom cyanid mới pha. Đun cách thủy vài phút, thêm 3ml dung dịch benzidin/a.acetic 1% + vài giọt a.acetic 50% -> màu vàng cam -> đo quang ở 470nm.
– Độ nhạy cỡ mcg
– PP chuẩn độ acid base nếu hàm lượng nicotin lớn.
Copy ghi nguồn: https://brabantpharma.com
Link bài viết: Nicotin – chất độc nguy hiểm
