I, Ngộ độc cấp tính
Asen tồn tại ở dạng kim loại (As) không hoà tan trong nước, nhưng rất dễ bị oxy hoá thành anhydric asenic gây ngộ độc cho cơ thể.
Asen vô cơ trong thực tế được dùng để diệt côn trùng hay diệt cỏ (với nồng độ 1%), trước đây asen vô cơ còn dùng làm thuốc để nâng cao thể trạng, chống thiếu máu như dung dịch Fowler có 1% aseniat kali.
Nồng độ tối đa cho phép của asen trong không khí là 0,5mg/m3.
Khi uống một lúc trên 0,20g anhydrit asenito có thể bị ngộ độc nặng, tử vong.
Muối asen vô cơ gây độc mạnh hơn nhiều so với muối hữu cơ, và cũng tích luỹ lâu hơn trong cơ thể.
2, Triệu chứng ngộ độc cấp Asen vô cơ
Hoàn cảnh gây ngộ độccó thể là do nhầm lẫn, tự tử, đầu độc hoặc bệnh nghề nghiệp.
3, Triệu chứng lâm sàng:
Ngộ độc Asen thể tối cấp, thường do tự tử
- Có biểu hiện đau bụng, nôn mửa, ỉa chảy dữ dội.
- Sốc giảm thể tích máu.
Sang đến ngày thứ 2: tình trạng ngppj độc đôi lúc có thể khá hơn nhưng sau mắt đỏ, vô niệu vàng da phát ban rồi truỵ mạch tử vong.
Ngộ độc asen thể cấp và bán cấp, thường do đầu độc
- Các dấu hiệu, triệu chứng bên trên ít dữ dội hơn và diễn biến chậm hơn.
- Dấu hiệu thần kinh có nhức đầu, đau xương, liệt chi.
4, Các xét nghiệm cận lâm sàng:
- Chụp dạ dày: Asen uống trên 1gr có thể thấy rõ trên phim.
- Tìm Asen ở nước dạ dày, nước tiểu, phủ tạng, tóc hay móng.
5, Xử trí khi ngộ độc Asen vô cơ
- Rửa dạ dày bằng nước có pha than hoạt.
- Uống than hoạt 20gam, 2 giờ một lần đến 120g.
- Chống độc bằng B.A.L (dímercaprol) 3mg/kg 6giờ một lần trong 5 đến 6 ngày.
- Hồi phục nước và điện giải. có thể chống sốc, sưởi ấm.
- Lợi tiểu, duungf các thuốc lợi tiểu nhanh và mạnh như furosemid 20mg tĩnh mạch 4 giờ 1 lần.
- Các vitamin B12, B1, B6, C. II, Nhiễm độc mạn tínhXảy ra do tích lũy liều lượng nhỏ asen trong thời gian dài và có các biểu hiện NHƯ:
Xuất hiện các mảng dày sừng Trên lòng bàn tay bàn chân nổi lên các sẩn giống như mụn cơm, bé bằng hạt tấm rồi lớn dần bằng hạt đậu xanh hay hạt lạc, lan rộng thành mảng. Chúng thường mọc đối xứng hai bên, đôi khi xuất hiện cả ở lưng, bụng, đùi, cẳng chân, cánh tay, da vùng này vàng, có thể có vết nứt nẻ.
– Làm tăng hoặc giảm sắc tố da: Các nốt đen thâm nhỏ (bằng phẳng hoặc nổi cao) có thể xuất hiện khắp nơi, nhất là vùng da được che kín như ngực, bụng, cẳng chân. Ngoài ra, có thể xuất hiện các nốt nhỏ trắng, phẳng, ở bụng, lưng, ngực, ngang thắt lưng, cẳng tay cẳng chân. Giảm hoặc tăng sắc tố thường xuất hiện trong giai đoạn đầu của sự ngộ độc.
– Tê buốt đầu ngón tay ngón chân, đó Là biểu hiện tắc mạnh đầu chi. Từ tê bì, bệnh nhân dần cảm thấy đau buốt. Do thiếu máu, các ngón tay có thể bị hoại tử.
