Phương thuốc ngũ vị tiêu độc ẩm
( Y tôn kinh giám)
Thành phần của phương thuốc ngũ vị tiêu độc ẩm
Theo y dược học cổ truyền, bài thuốc ngũ vi tiêu độc ẩm gồm các vị:
Kim ngân hoa 12 – 20gr
Bồ công anh 12 – 20gr
Tử hoa địa linh 12 – 20gr
Giả Cúc hoa 8 – 16gr
Tử bối thiên quý 6 – 8gr
Cách sử dụng bài thuốc ngũ vị tiêu độc ẩm : Thuốc mang sắc nước uống.
Công năng của bài thuốc là Thanh nhiệt, giải độc và tiêu tán đinh thang.
Phân thích bài thuốc:
Trong bài thuốc ngũ vị tiêu độ Bài thuốc ngũ vị tiêu độc ẩm này là một bài thuốc thanh nhiệt giải độc, được các thầy thuốc dùng để chữa các chứng nhiệt độc, huyết nhiệt gây ra mụn nhọt, mẩn ngứa, viêm tuyến sữa, tắc ti sữa.c ẩm này thì kim ngân hoa là chủ dược, chính là vị quân, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc tiêu sưng ung nhọt, vị Tử hoa địa đinh, Tử bối thiên quí, trị đinh độc, bồ công anh, Cúc hoa có tác dụng thanh giải nhiệt tiêu ung nhọt.
Ứng dụng lâm sàng của bài ngũ vị tiêu độc ẩm:
Trường hợp nhiệt thịnh gia thuốc thanh nhiệt giải độc như vị hoàng lên, vị Liên kiều… Sưng nặng thì gia thêm Phòng phong. Thuyền thoái để phát tán phong, tiêu sưng, huyết nhiệt độc thịnh gia thêm Xích nhược, Đơn bì, Sinh địa để lương huyết giải độc. Trường hợp bị áp xe vú có nóng đỏ, sưng đau nhiều thì gia thêm Qua lâu bì, Bối mẫu thanh bì để tán kết tiêu sưng. Đối với những trường hợp viêm cầu thận cấp, sốt, phù, nước tiểu đỏ, lưỡi đỏ mạch “ sác”hoặc viêm Amydan cấp thì gia thêm thuốc thanh nhiệt lợi tiểu như Bạch Mao căn, xa tiền.
Trường hợp âm hư thì không dùng.
Những điều cần chú ý khi dùng thang thuốc này:
+ Khi dùng cần phải chọn lựa loại thuốc tốt bài thuốc mới có hiệu quả
+ Vị bối mẫu phản vị Xuyên ô, Ô đầu, Phụ tử khi dùng chung có thể phát sinh phản ứng nguy hiểm cần chú ý đến vấn đề này khi sư dụng.
+ Vị qua lâu phản vị với Xuyên ô, Ô đầu, Phụ tử, Ô uế, Thiên hùng, vì vậy nên khi dùng chung có thể phát sinh phản ứng nguy hiểm, cần chú ý khi sử dụng trên lâm sàng
+ Vị thuốc Đơn bì thì kỵ thai nên khi dùng cần chú ý đối với phụ nữ mang thai.
+ Mao căn là Vị thuốc lợi tiểu mạnh nên kỵ thai, những người có thai cần dùng thận trọng.
+ Vị thuốc Can khương rất nóng nên kỵ thai,những người có thai dùng thận trọng
+ Vị thuốc Thuyền thoái làm cho dễ đẻ nên ở phụ nữ có thai không nên dùng
Gia giảm cho bài thuốc ngũ vị tiêu độc ẩm:
1, Nhiệt thịnh, gia thêm thuốc thanh nhiệt giải độc như:vị Hoàng liên, vị Liên kiều.
2, Nếu Sưng nhiều, thì gia thêm vị Phòng phong, Thuyền thoái để tán phong, tiêu sưng.
3, Nếu Huyết nhiệt độc thịnh, thì gia thêm vị Xích thược, Đơn bì, Sinh địa để lương huyết, giải độc.
4, Áp xe vú có nóng đỏ, sưng đau nhiều, thì gia thêm vị Qua lâu bì, Bối mẫu, Thanh bì nhằm mục đích tán kết, tiêu sưng.
5, Đối với chứng viêm cầu thận cấp, sốt, phù, nước tiểu đỏ, ít, lỡi đỏ, mạch sác hoặc viêm amiđan cấp, thì gia thêm vị thuốc thanh nhiệt lợi tiểu như Bạch mao căn, Xa tiền.
