Khai thác bệnh sử về cơ chế chấn thương, vật sát thương và ước tính lượng máu mất.
– Nếu bệnh nhân bị đâm thì độ dài của hung khí là bao nhiêu?
– Nếu bệnh nhân bị súng bắn thì cần phải xác định loại súng và tính năng sát thương.
– Vị trí của bệnh nhân trên xe khi xảy ra tai nạn: nếu là lái xe thì thường bị vỡ gan hoặc lách; nạn nhân có đeo dây an toàn không, túi hơi có hoạt động không..
• Quan sát thành bụng tìm các vết thương, các vết bầm giập.
• Tìm phát hiện các dấu hiệu chảy máu trong ổ bụng rất thường gặp trong chấn thương bụng, nhất là trong các trường hợp có vỡ gan hoặc lách.
• Khám phát hiện các dấu hiệu phản ứng thành bụng, cảm ứng phúc mạc, bụng gỗ hay co cứng thành bụng, tư thế cò súng…
• Hướng lan của đau: đau lan tới vai trái có thể là dấu hiệu của tụ máu dưới vòm hoành trái; đau ở vai phải có thể là do vỡ gan.
• Theo dõi dấu hiệu trướng bụng: cần đo ngay vòng bụng qua rốn để làm cơ sở theo dõi về sau.
• Nghe các dấu hiệu nhu động ruột: không có âm thanh nhu động ruột trong viêm phúc mạc.
• Gõ tìm các vùng gõ đục hoặc trong bất thường: mất vùng đục trước gan do khí thoát ra từ tổn thương tạng rỗng, gõ đục vùng thấp do máu, dịch…
• Tìm các tổn thương ngực kèm theo.
• Tìm dấu hiệu Cullen: tìm khoảng xanh tím quanh rốn trong tụ máu phúc mạc.
• Đau không có giá trị nhiều trong xác định phạm vi tổn thương. Cảm ứng phúc mạc và co cứng thành bụng là dấu hiệu đặc trưng của tổn thương trong ổ bụng.
• Phải thăm trực tràng và khám đáy chậu cho tất cả các bệnh nhân chấn thương. Khi có máu hoặc tụ máu chứng tỏ có tổn thương.
• Cận lâm sàng:
– Công thức máu toàn phần, thường thấy bạch cầu tăng trong chấn thương. Nhóm máu và phản ứng chéo, hemoglobin và hematocrit theo thời gian để theo dõi tiến triển của chảy máu.
– Amylase máu tăng thường do tổn thương tuỵ hoặc ống tiêu hoá.
– Nếu có thể thì chụp CT ổ bụng để đánh giá chi tiết các tổn thương trong ổ bụng và sau phúc mạc.
– Chụp X-quang bụng và ngực có thểphát hiện khí dưới cơhoành trong thủng tạng rỗng.
• Theo dõi các dấu hiệu sinh tồn, lưu lượng nước tiểu, áp lực tĩnh mạch trung tâm, tình trạng thần kinh… Thở nhanh, mạch nhanh và hạ huyết áp có thể là sốc do chảy máu trong ổ bụng.
Copy ghi nguồn: https://brabantpharma.com
Link bài viết: Đánh giá và xử trí chấn thương bụng
