Bài thuốc nhị trần thang 1( Hòa tể cục phương )
1,Thành phần của bài thuốc:
Bán hạ 8-12 gr
Trần bì 8-12 gr
Phục linh 1gr
Cam thảo 4gr
2, Cách dung bài thuốc: đem sắc nước uống.( Nguyên phương của bài thuốc có Sinh khương, Ô mai nhưng trên lâm sàng hiện nay không dùng).
3, Công năng: bài thuốc có tác dụng táo thấp hóa đàm, lý khí hòa trung.
4, Phân thích bài thuốc:
Bài thuốc này dùng trong các trường hợp ăn phải chất sống lạnh, chức năng tỳ vị bị rối loạn, thấp sinh đàm. Trong bài có chứa:
+ Vị Bán hạ cay táo ôn có tác dụng táo thấp hóa đàm, giáng nghịch cầm nôn, tiêu tán tích kết là chủ dược.
+ Vị Trần bì lý khí hóa đàm.
+ Vị Bạch linh kiện tỳ lợi thấp.
+ Vị Cam thảo hóa trung kiện tỳ.
Các vị thuốc trên cùng dùng có tác dụng táo thấp hóa đàm, lý khí hòa trung. Trong bài các vị thuốc Trần bì, Bán hạ đều phải dùng loại lâu năm để bớt tính cay táo, nên được gọi là Nhị trần thang.
5, Ứng dụng lâm sang của bài thuốc:
Trên lâm sàng bài thuốc này thường dùng để hóa đàm hòa vị nên dùng nhiều trong các chứng đàm. Nếu chứng thuộc phong đàm gia thêm vị Chế nam tinh, Bạch phụ tử để trừ phong hóa đàm. Nếu thuộc hàn đàm, thì gia thêm vị Can khương, Tế tân để ôn hóa đàm. Nếu thuộc nhiệt đàm gia thêm vị Qua lâu, Bối mẫu, Hoàng cầm để thanh nhiệt hóa đàm. Nếu thuộc thực đàm gia thêm vị La bạc tử, Chỉ xác để tiêu thực hóa đàm.
- Trường hợp viêm phế quản mạn tính, ngực tức khó thở, ho đàm nhiều, rêu lưỡi trắng nhớt dùng bài Nhị trần thang gia thêm vị Tử uyển, Khoản đông hoa, Bách bộ, Cát cánh, Sa nhân để giáng khí, hóa đàm chỉ khái.
- Trường hợp rối loạn tiêu hóa, bụng đầy chán ăn, buồn nôn, có thể dùng bài thuốc này để hòa vị chỉ ẩu tiêu thực.
- Trên lâm sàng có báo cáo dùng bài này để chữa bướu cổ đơn thuần có gia them vị Côn bố, Hải tảo có kết quả.
Phụ phương( các phương thuốc phụ) :
I, Ôn đởm thang:( Thiên kim phương )
1, Thành phần của thang thuốc:
Bài nhị trần thang gia:
Trúc nhự 8 – 12gr
Chỉ thực 8 – 12gr
Sinh khương 3 lát
Đại táo 2 quả
2, Cách dung của bài thuốc: đem sắc nước uống.
3, Công năng: bài thuốc có tác dụng Thanh đởm hòa vị, tiêu đàm, cầm nôn.
4, Chủ trị: chứng đởm hư đàm nhiệt xông lên, gây bứt rứt khó ngủ, ngực đầy tức, mồm đắng nôn đàm, có thể dùng chữa các chứng suy nhược thần kinh, ăn kém, khó ngủ, bụng đầy, váng đầu, tim hồi hộp, có thể dùng tong các trường hợp người bị béo phị, đau tức ngực do đàm thấp.
II, Kim thúy lục quân tiền( Cảnh nhạc toàn thư)
1, Thành phần của thang thuốc:
Bài nhị trần thang gia:
Đương qui 8 – 12gr
Thục địa 16 – 20gr
Gừng tươi 3 lát.
2, Cách dung bài thuốc: đem Sắc nước uống.
3, Công năng: bài thuốc có tác dụng Dưỡng âm huyết hóa đàm.
4, Chủ trị: trị chứng phế thận âm hư, tỳ thấp sinh đàm ho suyễn đàm nhiều, nôn, họng khô mồm táo.
III, Đạo đàm thang( Tế sinh phương )
1, Thành phần của thang thuốc
Bài nhị trần thang gia:
Đởm nam tinh 6 – 10gr
Đảng sâm 4 – 8gr
Xương bồ 4 – 8gr
Trúc nhự 2 – 4gr
Sinh khương 3 lát
Đại táo 2 quả
2, Cách dung bài thuốc: đem sắc nước uống.
3, Công năng: bài thuốc có tác dụng Ích khí, trừ đàm hóa trọc, khai khiếu.
4, Chủ trị: trị các chứng trúng phong, đàm mê tâm khiếu, cứng lưỡi không nói được.
