Chửa ngoài tử cung- Nguyên nhân , cách điều trị và phòng bệnh

Thai ngoài tử cung (GEU) là trường hợp trứng được thụ tinh , làm tổ và phát triển ở ngoài buồng tử cung . Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ trong 3 tháng đầu thai kì. Hiện nay bệnh có xu hướng gia tăng do sự tăng của các bệnh lây truyền qua đường tình dục , nạo phá thai , …

I. Nguyên nhân

Bao gồm tất cả các nguyên nhân ngăn cản hoặc làm chậm cuộc hành trình của trứng qua vòi tử cung về buồng tử cung thường do biến dạng và thay đổi nhu động vòi tử cung :

– Viêm vòi tử cung (n hay gặp nhất )

– Các khối u bên trong hoặc bên ngoài đè ép

– dị dạng vòi tử cung hoặc vòi tử cung bị co thắt bất thường

– Xơ dính do phẫu thuật đã thực hiện trước đó trên vòi tử cung , phẫu thuật vùng bụng hoặc do lạc nội mạc tử cung

– Thuốc ngừa thai đơn thuần Progestin

– Các kĩ thuật hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm , thuốc kích thích rụng trứng

– Bệnh nhân có tiền sử vô sinh

thai ngoài tử cung có thể ở trong vòi tử cung , buồng trứng , trong ống cổ tử cung hoặc trong ổ bụng

II. Triệu chứng cơ năng mà thai phụ có thể nhận biết được

1. Thể GEU chưa vỡ

• Tắt kinh hay có khi chỉ chậm kinh vài ngày hoặc có rối loạn kinh nguyệt , có thể có dấu hiệu nghén , vú căng
• Đau bụng vùng hạ vị một bên , dai dẳng
• Ra huyết : huyết ra ít một , rỉ rả , màu nâu đen có khi lẫn màng , không đông

2. Thể GEU vỡ tràn máu ra ổ bụng

• Bệnh nhân có thể rơi vào tình trạng shock do mất máu biểu hiện vật vã , mạch nhanh , huyết áp tụt
• Chậm kinh , tắt kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt
• Ra huyết đen , ít một
• Thường có cơn đau bụng vùng hạ vị đột ngột , dữ dội , làm bệnh nhân choáng váng hoặc ngất đi

3. GEU thể huyết tụ thành nang

– Toàn thân

• Da hơi xanh hoặc hơi vàng do thiếu máu hoặc tan máu
• toàn thân không suy sụp nhưng mệt mỏi , gầy sút

– Triệu chứng cơ năng

• Có chậm kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt
• ra huyết đen âm đạo ít một , dai dẳng
• Đau bụng vùng hạ vị âm ỉ có khi đau trội lên thành cơn rồi giảm đi
• Đau tức vùng bụng dưới kèm theo các dấu hiệu chèn ép như táo bón , đái khó

4. Thai trong ổ bụng

Tiền sử đã có những dấu hiệu dọa sảy trong những tháng đầu

• Đau bụng , đau tăng lên khi có cử động thai
• Có thể có dấu hiệu bán tắc ruột : buồn nôn , nôn , bí trung đại tiện
• Có cảm giác thai nông sờ thấy ngay dưới da bụng
• Ra máu lượng ít

III. Điều trị

Đây là 1 cấp cứu trong sản khoa cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời ở các tuyến chuyên khoa

1. Điều trị nội khoa

Điều kiện :

• Khối thai ngoài tử cung chưa vỡ
• Lượng dịch trong ổ bụng không quá 100ml ( túi cùng Douglas không đầy , không đau , lượng dịch <10ml)
• Đường kính khối thai dưới 4 cm
• Chưa thấy tim thai trên siêu âm
• Nồng độ β- hCG không quá 6000đv/ml
• Bệnh nhân không bị dị ứng với methotrexat
• Thuốc sử dụng là Methotrexat 50mg/m² da cơ thể tiêm bắp và có thể lặp lại nhiều lần

2. Phẫu thuật

– Điều trị tận gốc : cắt bỏ vòi tử cung đến sát gốc và giữ lại buồng trứng , lau sạch ổ bụng. Trường hợp thai phụ đã đẻ nhiều lần hoặc đã có tiền sử chửa ngoài tử cung nhiều lần và không có nhu cầu đẻ thêm thì cắt nốt vòi tử cung bên kia và đóng ổ bụng

– Điều trị bảo tồn : chỉ đặt ra trong trường hợp bệnh nhân trẻ tuổi , chưa có con ,vòi tử cung bên kia bất thường tổn thương vòi tử cung này cho phép bảo tồn . Xẻ vòi tử cung hút hoặc lấy bọc thai ra và cầm máu

– Hiện nay phẫu thuật nội soi được sử dụng nhiều

– Đặc biệt GEU vỡ tràn máu trong ổ bụng phải mổ ngay , mổ càng sớm càng tốt , vừa mổ vừa hồi sức tích cực cho bệnh nhân

IV. Phòng bệnh

– Vệ sinh phụ nữ tốt : vệ sinh hàng ngày , khi có kinh , vệ sinh khi giao hợp , khi chửa đẻ , khi sảy

– Hạn chế nạo phá thai , điều trị và phòng ngừa tốt các viêm nhiễm đường sinh dục

– Khám phụ khoa định kì hoặc có các triệu chứng bất thường phải đi khám phụ khoa ngay

– Khi có thai nên đi khám sớm ngay từ những ngày đầu khi chậm kinh để phát hiện sớm những tai biến thai nghén trong đó có GEU