Sảy thai là hiện tượng thai bị tống suất ra khỏi buồng tử cung chấm dứt thai kì trước khi thai có khả năng sống được độc lập ở bên ngoài tử cung ( thường là trước 22 tuần ), sảy thai sớm là sảy trước 12 tuần còn sảy thai muộn là sảy thai từ 12-20 tuần
I. Nguyên nhân
1. Nguyên nhân chung
– Nguyên nhân toàn thân
- bệnh tim , bệnh thận
- đái tháo đường
- giang mai thường gây sảy thai vào tháng thứ 4-5
- suy nhược cơ thể , thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết
– Nguyên nhân tại chỗ : viêm nhiễm niêm mạc tử cung
– Nguyên nhân miễn dịch : thai như một mảnh ghép trong tử cung người mẹ , phản ứng loại bỏ thai thông qua tế bào lympho T chống lại thai như một kháng nguyên sẽ ức chế sự phát triển của thai do bất tương hợp hệ thống HLA
– Yếu tố môi trường : hút thuốc , uống rượu , bức xạ , độc tố
– Đột biến gen , nhiễm sắc thể
2. Nguyên nhân gây sảy thai nhiên
– Nhiễm khuẩn cấp : làm thai chết hoặc do thân nhiệt cao gây cơn co tử cung và sảy thai với các nguyên nhân thường gặp là rubela , cúm , toxoplasma , sốt rét , viêm phổi , thương hàn
– Sang chấn manh và đột ngột hoặc nhiều sang chấn nhỏ liên tiếp . nHững sang chấn này có thể là các stress tâm lý sợ hãi , xúc động , hoặc các chấn thương thực thể vùng bụng hay phẫu thuật
– Trứng làm tổ bất thường
- trứng làm tổ ở eo hoặc ở góc tử cung dễ bị sảy
- đa thai , đa ối
- chửa trứng toàn phần hoặc bán phần
3. Nguyên nhân gây sảy thai liên tiếp
sảy thai từ 3 lần trở lên gọi là sảy thai liên tiếp
– Nguyên nhân ở tử cung : bất thường về tử cung bẩm sinh hay mắc phải
- tử cung kém phát triển : tử cung nhỏ , cổ tử cung nhỏ và dài
- u xơ tử cung to hoặc nhiều nhân
- dị dạng tử cung như tử cung đôi , tử cung 2 sừng
- hở eo tử cung do tổn thương tử cung do rách , nong nạo khoét chóp hoặc cắt cụt cổ tử cung
– Nguyên nhân nội tiết :
- giảm hocmon hướng sinh dục rau thai hCG và nội tiết tố sinh dục (estrogen và progesteron)
- cường androgen hoặc thiểu năng giáp trạng
– Bất đồng nhóm máu mẹ con hệ Rh
II. Triệu chứng
1. Dọa sảy thai
– Ra máu âm đạo màu đỏ hoặc đen số lượng ít kéo dài nhiều ngày , lẫn với dịch nhày
– tức nặng bụng dưới hoặc đau lưng
– Khám tử cung thấy tử cung mềm to tương ứng với tuổi thai , cổ tử cung dài , đóng kín . Đặt mỏ vịt để phát hiện chảy máu ở buồng tử cung và loại trừ các nguyên nhân gây chảy máu
– Siêu âm : có hiện tượng bóc tách 1 phần nhỏ bánh rau hay màng rau , bờ túi ối đều rõ , có âm vang của phôi , có tim thai hoặc không
2. Sảy thai thực sự
– ra máu âm đạo nhiều màu đỏ tươi kéo dài trên 10 ngày hoặc ra máu nhiều đỏ tươi ồ ạt có lẫn máu cục
– Đau quặn từng cơn vùng hạ vị do tử cung co thắt để tống thai ra ngoài
– Khám âm đạo có thể thấy cổ tử cung có hiện tượng xóa mở cổ tử cung , đoạn dưới cổ tử cung phình to do bọc thai tụt xuống hoặc có thể thấy bọc thai nằm lấp ló ở cổ tử cung
III. Điều trị
1. Dọa sảy thai
– Nghỉ ngơi tuyệt đối, ăn uống nhẹ chống táo bón
– Bổ sung các vitamin và dưỡng chất : vitamin E và B6 , acid folic
– Thuốc giảm co
– Điều trị nội tiết : progesterol tự nhiên : Utrogestan 100mg , tùy từng trường hợp có thể lên tới 400mg / ngày , pregnyl 10000UI vào lúc chẩn đoán có thai , sau đó 5000UI 2 lần 1 tuần cho tới 12 tuần , không nên điều trị nội tiết với thai quá 12 tuần
– Tránh giao hợp cho đến 2 tuần sau khi ngừng ra máu
2. Sảy thai thực sự
– Điều trị nguyên nhân gây sảy thai liên tiếp
– Siêu âm buồng tử cung nếu đã sạch không cần hút hay nạo nếu còn sót thì nạo hút
– Hồi sức tích cực cho bệnh nhân
